Mâm cúng ông Táo miền Bắc, Trung, Nam: Đặc trưng và ý nghĩa

Lễ vật cúng ông Táo có sự khác biệt tùy thuộc vào văn hóa của từng miền. Hãy cùng Kingdom Home tìm hiểu về mâm cúng ông Táo ở ba miền Bắc, Trung, Nam để thấy được những điểm đặc trưng của từng vùng nhé!

Táo quân là tên gọi chung của ba vị thần bảo vệ bếp trong mỗi gia đình. Vào cuối năm, Táo quân sẽ về trời để báo cáo với Ngọc Hoàng về những sự kiện trong năm qua. Do đó, các gia đình chuẩn bị lễ vật cúng tiễn ông Táo về trời một cách chu đáo. Dù mâm cúng có đầy đủ hay không, điều quan trọng là gia chủ phải thành tâm cầu mong một năm mới với nhiều may mắn, thuận lợi và hạnh phúc. Cùng xem mâm cơm cúng ông Táo ở ba miền vào năm 2025 sẽ gồm những gì nhé!

1. Mâm cúng Táo quân miền Bắc

Ở miền Bắc, lễ cúng ông Táo thường diễn ra từ khoảng ngày 20 tháng Chạp và muộn nhất là trước 12h trưa ngày 23 tháng Chạp, vì theo quan niệm, sau 12h trưa ngày 23, ông Táo đã về chầu trời. Mâm cúng ông Táo miền Bắc thường bao gồm vàng mã, cá chép (có thể là cá chép sống hoặc cá chép giấy), và các bộ mũ áo của Táo quân.

Ngoài ra, một số gia đình còn chuẩn bị thêm xôi, chè, hoặc mâm cơm cúng với các món truyền thống như gà luộc, canh măng, thịt đông, hành muối. Điểm khác biệt so với hai miền còn lại là người Bắc luôn cúng cá chép sống hoặc cá chép giấy. Sau khi cúng xong, nếu là cá chép sống, gia chủ sẽ thả chúng ra sông hoặc suối, còn cá chép giấy sẽ được đốt đi. Vào ngày này, nhiều gia đình cũng thay chân nhang, lau dọn bát hương và bàn thờ để chuẩn bị đón năm mới.

Mâm cúng ông Táo được chuẩn bị đầy đủ

2. Mâm cúng ông Táo miền Nam

Ở miền Nam, lễ cúng ông Táo thường diễn ra vào buổi tối, từ khoảng 20 giờ đến 23 giờ ngày 23 tháng Chạp, khi công việc bếp núc đã xong và không còn nấu nướng, tránh làm phiền Táo quân. Mâm cúng miền Nam thường gồm những món ăn như nem, giò, bánh chưng, hành muối, gà luộc, kèm theo đĩa đậu phộng, kẹo mè đen và bộ "cò bay, ngựa chạy". Điểm khác biệt lớn nhất giữa mâm cúng miền Nam và miền Bắc là không có cá chép và mũ áo vàng mã thờ Táo quân.

Mâm cúng ông Táo thành tâm, đầy đặn

3. Mâm cúng ông Táo miền Trung

Người miền Trung cúng ông Táo vào ngày 23 tháng Chạp rất trang trọng. Trước khi cúng, họ thay cát mới trong lư hương và lau dọn bàn thờ ông Táo. Mâm cúng ở miền Trung không có mũ áo vàng mã cho Táo quân như miền Bắc, nhưng thay vào đó, họ thường dâng một con ngựa giấy với yên cương đầy đủ và đốt vàng mã. Sau khi cúng xong, gia chủ sẽ đưa tượng ông Táo cũ ra ngoài, đặt gần am miếu hoặc gốc cây cổ thụ ở đầu xóm để tiễn Táo quân đi. Sau đó, họ sẽ rước tượng ông Táo mới vào lại bàn thờ để bắt đầu một năm mới. Ở Huế, một số gia đình còn dựng cây nêu trước sân nhà vào sáng 23 tháng Chạp. Lễ cúng ông Táo vào chiều 30 Tết, họ lại rước thần về và sáng mùng 1 Tết an vị ông Táo mới.

4. So sánh mâm cúng ông Táo 3 miền

Dù mâm cúng ông Táo ở ba miền có sự khác biệt, nhưng nhìn chung, mỗi miền đều có những món ăn truyền thống riêng. Mâm cúng miền Bắc thường có các món như xôi, gà, giò, canh măng, nem, chả, và đôi khi là xôi chè như chè bà cốt. Mâm cúng miền Trung có thể có thêm cá ngừ hoặc cá thu, đặc biệt là ở các vùng như Hội An và Huế, còn mâm cúng miền Nam có món mặn như gà luộc, nem, giò, nhưng lại kèm theo đậu phộng, kẹo mè đen.

Dù mỗi miền có những sự khác biệt trong mâm cúng ông Táo, nhưng điểm chung là tất cả đều thể hiện sự thành kính, mong muốn một năm mới an khang, thịnh vượng, và vạn sự như ý.
Nguồn hình ảnh: Sưu tầm